Noda iTukutuku Makawa

Na veiqaravi ena itikotiko raraba ena veilecayaki e sega ni dua na itavi rawarawa; me baleta na GY, e sega ni dua na gauna ni sasaga me da dolava tu na katuba. Sa toso vakarua na isoqosoqo ni bera ni qai mai vakaitikotiko ena kena vanua o ya, ia ena itekivu ni yabaki 80 a voravora na dina kaukauwa ni "vuka vulavula" ka vakacaca na itikotiko. E nanuma lesu o Dairekita Liu o Martin Englisher na Y ena gauna oqo ni dua vei ira na veivanua taqomaki dina ena noda itikotiko – ena gauna ni veitauvi a vakasinaita tu na gaunisala ena bukawaqa, veivakarerei, kei na kaukauwa vakayago, na Y a valataka na kena sa levu cake na kedra iserau na ovisa, veidutaitaki ena kedra maliwa na veiwekani ni veivakaduiduitaki, kei na tomani ni veiqaravi bibi a vakavuna me lesu tale na itikotiko vakaitikotiko voleka ki na dua na ivakarau ni bula.

Ni da sa bula rawa mai na veituvaki ni bula ni 80, na yabaki 1990 era sa lesuva tale tiko mai na Y me vakarabailevutaka na parokaramu ka a vakanamata taumada ki na isoqosoqo: veiqaravi vei ira na qase cake ena veimatanitu era tubu cake mai na itabagauna kei na veisoqosoqo vou. O ira ruarua na itikotiko vaka-Jiu kei Rasiti era dau rai vakataucoko ki na nodra kila vakavinaka na matavuvale, sivia na tabanilotu ni nukilia, ka ratou sa segata na Y me vakatorocaketaki na nodra bula na gone kei na qase talega ena nodra vakasoqoni vata mai na itikotiko raraba. Ena 1990, a ciqoma na isoqosoqo na vakailavotaki ni kena tara na Wien House – e dua na vale ni bula vakataki koya ena 100 na tabanilotu ka veivotayaki kei na Y. Mai na vale oqo kei na parokaramu taleitaki me vaka na vakasigalevu me baleti ira na qase kei na tomani tiko ni kalasi ni vuli, era sotava na qase e dua na vakavinakataki ni ivakarau ni bula; dina sara, e vuqa era nanuma ni yaga vakalevu cake na bula ena loma ni nodratou bula kaukauwa na Y, veitokoni ena itikotiko raraba. Mai na 100 ka ra a vakaitikotiko taumada e Wien House, 8 bula tikoga me yacova na siga oqo, 22 oti e vica na yabaki.

Ena yasana kadua ni veikilai, na koronivuli ni isususu ni Y e sa totolo sara na kena tubucake tiko ena kilai levu kei na tiko rawa. Na vakabulabulataki ni itikotiko raraba, kei na kena ivatuka raraba ni "dina ni Ni'u Ioka taucoko" ka vakavinavinakataki na kena igade, bisinisi ni matavuvale, kei na duidui, sa mai vakavuna na nodra veiqaravi vakaitamera na gonelalai. Sa tubu na koronivuli ni isususu mai na ivakatautauvata ni 2-3 rumu ni kalasi ki na 7 rumu vakailesilesi taucoko, oka kina na 3 Kalasi ni Vuli Vuli kei na Dual (Universal-Kindergarten) kei na Dual Language. Era na vakamatatataka na neitou vakailesilesi ni Koronivuli ni iSususu na nodra dui vakarorogo na gone yadua ena nodra tara cake e dua na itikotiko raraba ni gonevuli ena veitaqomaki, veisusu, kei na draki ni bula vakavuli vakabulabulataki.

Na neitou vakanamata ki na itikotiko raraba sa tete yani ki na vuqa na parokaramu ena Y, oka kina na neitou cakacaka o Sousa ena 2009 keimami a tauyavutaka e dua na parokaramu duatani ni vale ni vakatasuasua me baleti ira na itabagone. Me baleta na 4 yabaki, era a cakacaka vata e dua na ilawalawa gonevuli ni Jiu kei Dominican mera vulica na itukutuku makawa ni lawatu ni tawa vanua mai na Dominican Republic ni bera na GAUNA ni Vakaseua, ka vakavuna me dua vei ira na vanua e vica na toba veitaqomaki vei ira na Jiu era kalougata me ra dro bula mai Jamani. Era a cakacakataki na lesoni oqo ni ra lako vata mai na gonevuli me ra cakacakataka e dua na cakacaka taumada, ka sa saravi ena vuqa na vanua kilai, okati kina na Veimatanitu Cokovata ka sa tu ena gauna oqo ena DVD. E vakatakilakilataka na cakacaka oqo na veicurumaki ni itovo vakavanua ena itikotiko raraba, maroroi ni itukutuku makawa ni Veivakamateitaki, ka marautaki na veika eda rawa ni rawata ena noda cakacaka vata, e duru ni cakacaka ni Y.

Me vakaikuritaki na veiqaravi ni GY ena itukutuku lekaleka me vaka oqo ena sega ni rawa: mai na vakarautaki ni sala ki na veiqaravi raraba, me cakacaka vata kei ira na marama mavoa, ki na bulabula ni vakasama, na itikotiko e vakararavi ki na lawa ni veitaqomaki na isoqosoqo. Ena vuqa na vanua oqo, na Y e dua na idusidusi, vakanamata ki na gagadre vakavakasaqa ni itikotiko ni se bera sara ni balavu na kena vakarautaki na vakasama vakaoqori. Vakatalega kina, na Y a imatai ni isoqosoqo me dolava e dua na keba siga baleti ira na gone ena itikotiko raraba ena 1930, vakarautaki ni veivakabulabulataki kei na veivuke e gadrevi vakalevu vei ira na tinadra.

Na GY&YTE of Washington Heights & E se cakacaka tikoga e veisiga na kauvata me sotava na bolebole ni veiqaravi ena itikotiko raraba. Me ra tuberi na vakailesilesi ena duidui ni itovo vakavanua, kei na veiqaravi e dau vakayacori ena tolu na vosa (Vakavalagi, Vaka-Sipeni, kei Rusia). E bibi na kena vakabibitaki ena vakatorocaketaki ni tamata cakacaka ka vakarautaki na cakacaka vinaka baleti ira na lewe ni itikotiko raraba. Sa vakadeitaka na Y me na vakanamata ki na ivakarau ni veiqaravi e vakarautaka, sega walega ni levu ni iwiliwili; nikua o ira kece na qasenivuli era vakayagataka era sa rawata e dua na diqiri ni Master.

Ka dau tikoga na bolebole ni kena maroroi tiko na iusutu levu ni Jiu ni ra veiqaravi tiko ena dua na itikotiko duidui eso. Io, e dina, oqo e kena ibalebale ni soli na kalasi ena nodra bula na Jiu ka vakarautaka e dua na draki vinaka vei ira na jiu qase cake ni Wien House. Ia e levu cake mai na veika kecega, na Y e rawata oqo mai na kena yalodina ki na ivakavuvuli ni isolami: vakavinakataki ni vuravura. Na GY e sa laveta cake tikoga na ivakatagedegede ni kena parokaramu, taroga se na rawa vakacava ni ra biuta na itikotiko ena dua na vanua vinaka cake mai na kena e. Ena rai oqo, sa nanamaki tiko na isoqosoqo ki na vuqa tale na yabaki ni veiqaravi, kei na icocovi veisemati ni cakacaka ena loma ni dua na itikotiko raraba ka gadrevi me rawati vata.