Lige kun nia “Partneroj en Prizorgado” programo financita de la UJA-Federacio de Novjorko, la Y prezentos intervjuojn de ses lokaj pluvivantoj por pli bone kompreni la rakonton de ĉiu individuo. Ĉi tiuj intervjuoj estos montritaj ĉe la Hebrea Tabernaklo-galerio “Spertante Tempon de Milito kaj Pli tie: Portretoj de Spirited Holocaust Survivors”. La galerio malfermos vendredon la 8an de novembro.
Ruth Wertheimer has been a member at the Y for over a decade. You can find Ruth at the Y for special events and programming, especially at Sunday concerts at the Center for Adults Living Well @ the Y.
Ruth Wertheimer(photography by Roj Rodriguez: www.rojrodriguez.com)
Ruth Wertheimer was born in Mannheim, Germany on June 6, 1931. At the age of one, her father died. Her mother raised her and her older brother in Mannheim, Germany. Ruth’s mother owned a thrift shop in town. Growing up in Mannheim was difficult. She remembers having very little schooling as a child. Ruth recalls experiencing anti-Semitism from a very young age. She recounts being called a dirty Jew as well as being beaten up in the streets. The anti-Semitism was so rampant that Ruth’s brother used to take her to their grandmother’s house. They would avoid main roads to prevent being beaten up. Their mother could not join them because she was busy working at the family’s store.
In Mannheim, Germany, Kristallnacht began on November 10, 1938. Ruth recalls the events of Kristallnacht, “we lived in this place with an Orthodox synagogue that had a rabbi and a cantor. There was an office there for social workers and a Jewish school. These buildings surrounded a schoolyard…It started at 6 in the morning, you heard the noise of the burning buildings…it was terrible. There was a lot of noise and I was scared.” Ruth’s synagogue, The Haupt synagogue, was destroyed that day.
Once the destruction was finished, Ruth remembers her family’s store being completely ruined. “We had a beautiful photograph of my brother in color and they took it and put it out in the street…and wrote underneath ‘dirty Jew.’ Dirty Jew! It was a beautiful picture.” After seeing the destruction, Ruth’s family decided that they should leave the building they were living in. Her grandmother was a diabetic and she used to receive her injections from nuns so the family decided that it would be best to seek refuge with the nuns. The entire way there, they were followed by teenagers who were calling them ‘dirty Jew’. Ruth was able to find protection with the nuns for a while. From there, she and her family left to stay with relatives.
En 1940, Ruth’s brother celebrated his bar mitzvah in an Orthodox synagogue in Mannheim. Three weeks after this joyous occasion, she and her family were rounded up and brought to a camp called Camp Gurs in France. Ruth remembers “we had one hour to pack and we didn’t know where we were going. We were put in some kind of recreation hall overnight, I’m not sure anymore, and the next day we were put on a train and we did not know where we were going. I had a grand aunt that was there too and she was with us and she brought sugar cubes and lemon to eat. We had nothing to eat. Finally we arrived in the camp. It was horrible: you had mud up to your knees, you were in a barrack with 20 people maybe. Rat, mice, lice, you name it. You slept on the floor with straw.” After being in Camp Gurs for a year, someone from the organization OSE (Oeuvre de Secours aux Enfants) came to the camp. OSE is a French- Jewish organization that saved hundreds of refugee children during the Holocaust. The representatives from OSE asked the parents in the camp if they wanted to give up their children. Ruth recollects that her mother never wanted to give up any of her children, but with great difficulty, she did. Ruth was given up first. From Camp Gurs, Ruth was taken to Chabannes. After being in Chabannes for some time, Ruth remembers that it was not safe there anymore and some of the older children were taken to Auschwitz. After this, OSE felt that it would be best to move the children.
Ruth was placed with a Jewish family for four months. She was then moved to a gentile family. Ruth remembers, “…my name was not Ruth anymore. I was Renee…I wasn’t Jewish then.” In France, children went to school on Saturdays instead of Thursdays. Ruth went to school on Saturdays. One day at school, the police came and began to question Ruth, “I was always told to tell the truth. So I told the police everything.” She informed the family that she was staying with and that night, social workers from OSE came and took Ruth and placed her in a convent in 1943. She changed her name again to Renee Latty.
While hiding in the convent, Ruth remembers, “I did the sign of the cross with the left hand, you are supposed to do it with the right hand! Then they brought me to church and I didn’t know anything. Everyone was going into a booth so I went too. It was a confession booth. I didn’t know what that was…I didn’t know what to do…I became so Catholic, that you didn’t know that I was never not Catholic.” Ruth stayed in the convent for about a year until the war was liberated.
After the war was liberated, Ruth stayed at different OSE homes. For two years, Ruth did not know where her brother was. She and her brother finally reunited at one of the OSE homes. They then lived in Limoges, France and then near Paris before traveling to America together.
At the age of 15, Ruth, her brother, kaj 72 other children traveled to America together on the children transport. They landed in America on September 7, 1946. The boat was overcrowded and many of the children were sea sick. When they arrived in New York, there was a strike at the pier and they could not dock. The OSE was able to arrange for a small boat to come and take the children ashore.
When Ruth first got to America, she lived with an aunt and uncle and says that it was very difficult for her. Shortly after, she moved to Queens with another relative. This relative had a daughter around the same age as Ruth. She remembers starting school and that her relative’s daughter went to a better school than she did. Ruth had a difficult time managing in school and her relatives told her that if she did not finish school, they would kick her out. Because she was having such difficulties in school, Ruth was kicked out in 1948.
Since June 1948, Ruth has lived in Washington Heights. She realized that she had to learn a trade in order to survive so she decided to go to beautician school. She attended the Wilfred Academy and fell in love with her courses. She went on to receive her beautician’s license. Hebrew Tabernacle was the first synagogue she joined since she came to America and she has been a member ever since. She has one son and two grandchildren who live in Wisconsin.
Ĉi tiu intervjuo estis farita de Halley Goldberg de la Y's Partners in Caring-iniciato kaj apartenas al la YM.&YWHA de Washington Heights kaj Inwood. La uzo de ĉi tiu materialo sen skriba konsento de kaj la Y kaj la intervjuito estas strikte malpermesita. Lernu pli pri la programo Partners in Caring ĉi tie: http://ywashhts.org/partners-caring-0
Hebrea Tabernaklo Armin kaj Estelle Gold Wing Galleryen fiera partnereco kunla YM&YWHA de Washington Heights kaj Inwoodinvitas vin al nianovembro/decembro, 2013 Ekspozicio“Spertante Tempon de Milito kaj Pli tie: Portretoj de Spirited Holocaust Survivors” kun fotoj kaj skulptaĵo de: YAEL BEN-CION, PETER BULOW kaj ROJ RODRIGUEZ. Kune kun speciala Servo en memorode la75th Datreveno de Kristalnokto - la Nokto de Rompita VitroServoj kaj Malferma Akcepto de Artisto, Vendredo, la 8-an de novembro, 2013 7:30 p.m.
Deklaro de la Y : ” Dum jardekoj la Washington Heights/Inwood Y estis, kaj daŭre estas, rifuĝejo por tiuj, kiuj serĉas rifuĝon, respekto kaj kompreno. Multaj, kiuj eniras niajn pordojn kaj partoprenas en niaj programoj, travivis provojn kaj afliktojn, kiujn ni eĉ ne povas komenci imagi.. Por iuj, kiu estos parto de ĉi tiu ekspozicio, unu tia hororo fariĝis konata al la mondo simple kiel "La Holokaŭsto" – la sistema murdo de ses milionoj da judoj de Eŭropo.
Ni ĉe la Y memoras la pasintecon, honoru tiujn, kiuj vivis kaj mortis dum tiu tempo, kaj gardu la veron por estontaj generacioj. Por ni mem kaj niaj infanoj, ni devas transdoni la rakontojn de tiuj, kiuj spertis la malbonojn de milito. Estas lecionoj por lerni por la estonteco. La intervjuoj estas dokumentitaj fare de Halley Goldberg, a "Partners in Caring" programkontrolisto. Ĉi tiu esenca programo estis ebligita per malavara subvencio de la UJA-Federacio de Novjorko, dizajnita por plifortigi rilatojn kun sinagogoj en Washington Heights kaj Inwood. “
Nia komuna artekspozicio prezentas portretojn kaj intervjuojn de pluvivantoj de la holokaŭsto, Hannah Eisner, Charlie kaj Lilli Friedman, Perlo Rosenzveig, Fredy Seidel kaj Ruth Wertheimer, ĉiuj el kiuj estas membroj de la Hebrea Tabernaklo, juda kongregacio, kiun multaj germanaj judoj fuĝantaj de la nazioj kaj sufiĉe bonŝancaj por veni al Ameriko, aliĝis fine de la 1930-aj jaroj. Krome ni ankaŭ honoros holokaŭsto-transvivanton Gizelle Schwartz Bulow- patrino de nia artisto Peter Bulow kaj postvivanto de la Dua Mondmilito Yan Neznanskiy - patro de la Ĉefa Programoficiro de la Y, Viktorio Neznansky.
Speciala Sabata Diservo, kun parolantoj, memore al la 75-a Datreveno de Kristalnokto (la Nokto de Rompita Vitro) antaŭas la malfermon de la Gold Gallery/Y-ekspozicio:Servoj komenciĝas tuj je 7:30 pm. Ĉiuj estas invititaj ĉeesti.
Por galeriaj malfermaj horoj aŭ por pliaj informoj bonvolu telefoni al la sinagogo ĉe212-568-8304 aŭ viduhttp://www.hebrewtabernacle.orgDeklaro de Artisto: Yael Ben-Cionwww.yaelbenzion.comYael Ben-Cion estis naskita en Minneapolis, MN kaj levita en Israelo. Ŝi estas diplomiĝinto de la Ĝenerala Studa Programo de la Internacia Centro de Fotarto. Ben-Cion estas la ricevanto de diversaj subvencioj kaj premioj, plej lastatempe de la Puffin Foundation kaj de NoMAA, kaj ŝia laboro estis ekspoziciita en Usono kaj en Eŭropo. Ŝi publikigis du monografiojn de sia laboro. Ŝi loĝas en Washington Heights kun sia edzo, kaj iliaj ĝemelaj knaboj.
Deklaro de Artisto: Petro Bulow: www.peterbulow.com
Mia patrino kiel infano, estis kaŝita dum la holokaŭsto. Dum la jaroj, ŝia sperto, aŭ kion mi imagis esti ŝia sperto, havis grandan influon sur mi. Tiu ĉi influo reflektiĝas kaj en mia persona kaj en mia arta vivo. Mi naskiĝis en Barato, vivis kiel juna infano en Berlino kaj elmigris al Usono kun miaj gepatroj en aĝo 8. Mi havas Majstrecon pri Belartoj pri skulptaĵo. Mi ankaŭ estas ricevanto de subvencio, kiu permesos al mi fari limigitan nombron da bronzaj bustoj de holokaŭsto postvivantoj.. Bonvolu sciigi min se vi interesiĝas partopreni ĉi tiun projekton.
Deklaro de Artisto :Roj Rodriguez: www.rojrodriguez.com
Mia laboro reflektas mian vojaĝon el Houston, TX – kie mi naskiĝis kaj kreskis – al Novjorko – kie, elmontrita al sia etno, kultura kaj sociekonomika diverseco kaj ĝia unika opinio pri enmigrintoj– Mi trovis renovigitan respekton al ĉies kulturo. Mi lernantiĝis ĉe bone establitaj fotistoj, multe vojaĝis tra la mondo kaj kunlaboris kun multaj ĉefaj profesiuloj en la kampo. Ekde januaro, 2006, mia kariero kiel sendependa fotisto fariĝis procezo de akceptado de personaj fotartaj projektoj, kiuj eliras el mia propra kompreno pri la maniero kiel ni dividas la mondon kaj ekzercas nian kreivon entute.
